Αρχές Επιλογής για το Νέο ΕΠΑΛ, του Γ.Παρίκου

Άρθρα μελών της ΕΤΕ

Γεώργιος Ι. Παρίκος

Δ/ντής Περιοδικού

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

τέως Εκπαιδευτικός (ΠΕ17.02) και τ. Διευθυντής Τεχνικής Σχολής Ιλίου

Συμπληγάδων 5, 12131 Περιστέρι

Τηλ.: 210-5747729, e-mail: sk@iwn.gr

 

 

Αρχές Επιλογής

–         Ονοματοδοσίας(Τομέων, Ειδικοτήτων και Ειδικεύσεων)

–         Περιεχομένουκαι Επείγουσας Βιβλιογραφίας

ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΠΑΛ

 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Στα υφιστάμενα προγράμματα των ΕΠΑΛ αναπαράγεται η προχειρότητα των προγραμμάτων των ΤΕΕ του 2000, η ημιμάθεια μεταγενέστερων «ειδημόνων» και η συντεχνιακή νοοτροπία κάθε εμπλεκόμενου από «αφιλοκέρδεια».

Αυτό οφείλεται εν πολλοίς και στην παντελή (κατά 95%) έλλειψη ικανής εργασιακής εμπειρίας από τους σημερινούς διδάσκοντες, ώστε να παρουσιάζεται έλλειμμα άποψης για το τι ζητά η αγορά εργασίας, που θα κληθεί να εργοδοτήσει τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ, ΙΕΚ.

Με την έναρξη λειτουργίας των Δημόσιων Τεχνικών Σχολών (Νόμος ή ΦΕΚ 580/1969) απαραίτητο προσόν διορισμού στη Μέση ΤΕΕ, ανεξαρτήτως πτυχίου ήταν η πιστοποιημένη διετής επαγγελματική προϋπηρεσία στην ειδικότητα. Μια δεκαετία αργότερα η διάταξη καταργήθηκε με αποτέλεσμα την μεγίστη απόκλιση της κριτικής άποψης των σημερινών τεχνολόγων καθηγητών από την πραγματικότητα που απαιτεί η αγορά εργασίας.

Μια απλή δε ματιά στις ειδικότητες που καθιερώθηκαν από τα ΤΕΕ (2000) και υπάρχουν μεταλλαγμένες έως σήμερα μαρτυρά γιατί η μέση ΤΕΕ και κατάρτιση έχουν πιάσει ΠΑΤΟ.

Ανακοινώθηκε πως τα νέα προγράμματα σπουδών θα στηριχθούν στα υπάρχοντα Επαγγελματικά Περιγράμματα που έχει ο ΕΟΠΠΕΠ. ΜΕΓΑ ΛΑΘΟΣ. Γιατί;

–          Πρώτον, διότι δεν έγινε καμία έρευνα των επαγγελμάτων της αγοράς ούτε τότε ούτε έκτοτε.

–          Δεύτερον, διότι έγιναν για τις ειδικότητες που ορίσθηκαν (πολύ πρόχειρα) στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ) τον Αύγουστο του 1998 και που ως το τέλος του Σεπτεμβρίου 1998, δηλαδή ένα μήνα μετά άλλαξε τρεις φορές η Υπουργική Απόφαση καθορισμού τους (κ.κ. Αρσένης – Ανθόπουλος).

–          Τρίτον, διότι στηρίχθηκαν σε προγράμματα που ορίσθηκαν από τα περιεχόμενα βιβλίων που δημιουργήθηκαν από κομματικούς κυρίως, συγγραφείς κατ’ απονομή.

Όσο για τα Προγράμματα των ΙΕΚ, τα μέλη των επιτροπών ορίσθηκαν και ενημερώθηκαν σε ξενοδοχείο της Βουλιαγμένης στις 12 Δεκεμβρίου (2000), ώστε να τα παραδώσουν ως τελικά στις 22 του ιδίου μήνα (έληγε το ΕΠΕΑΕΚ).

Τα προγράμματα αυτά διαιωνίζονται με μικροαλλαγές έως και σήμερα (π.χ. αυτά που δημοσιεύονται με την υπογραφή του κ. Φίλλη) και απέχουν πολύ από τα ζητούμενα.

Το μόνο θετικό που εξαγγέλθηκε αφορά τη σωστή πρόταση να υπάρχουν Περιγράμματα Σπουδών για το μέλλον και όχι τα αναλυτικά που καλύπτουν δεκάδες σελίδες και δεν εφαρμόζονται σχεδόν ποτέ.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ

Πιστεύουμε πως σε ένα πρόγραμμα που θα καταλήγει σε πιστοποιημένο επάγγελμα επιπέδου κατάρτισης 4, οι τεχνολογικές διδακτικές ώρες Θεωρίας και Εργαστηρίου πρέπει να συμπληρώνουν τις 50 ετήσιες ώρες, κατανεμημένες το λιγότερο σε δύο διδακτικά έτη.

Για την Α’ τάξη να κρατήσουμε το θετικό του Νόμου Γιαννάκου για ένα ουσιώδες μάθημα «Στοιχεία Τεχνολογίας» και από 2 ώρες που διδάχθηκε τότε (2007 και 2008) να διδαχθεί σε 3 ώρες.

Για τη Β’ και Γ’ τάξη να πάρουμε τη θετική πρόταση 20 ώρες για τη Β’ τάξη και 27 για τη Γ’ τάξη του προταθέντος προγράμματος κ. Διαμαντοπούλου. Να σημειώσουμε πως το πρόγραμμα αυτό προέβλεπε και 4ο έτος με διαφορετικές όμως πρόσθετες προβλέψεις από το σημερινό σχέδιο.

Στο παρόν σημερινό πρόγραμμα του ΕΠΑΛ, η κατανομή ωρών στη Β΄ και Γ’ τάξη είναι 23+23 ώρες. Στη μελέτη – πρότασή μας προτείνεται 20 ώρες στη Β’ τάξη, διότι είναι ικανές να καλύψουν τις ανάγκες του τομέα, ενώ τις 3 ώρες που αφαιρούμε, τις προσθέτουμε στο πρόγραμμα της Γ’ τάξης όπου οι ανάγκες σε διδακτικές ώρες της ειδικότητας είναι μεγαλύτερες.

Έτσι λοιπόν, κλειδώνεται το απαραίτητο σφικτό ελάχιστο πρόγραμμα διδακτικών ωρών για κάθε επάγγελμα.

Δηλαδή: Α’ τάξη: 3 ώρες, Β’ τάξη: 20 ώρες, Γ’ τάξη: 27 ώρες. Σύνολο 50 ετήσιες ώρες.

Για να εφαρμοστεί όμως το κάθε πρόγραμμα αποδοτικά θα πρέπει να προσαρμοσθούν ανάλογα και τα αντίστοιχα Γενικά Μαθήματα ως εξής:

–          Στο μάθημα Πληροφορικής της Α’ τάξης πρέπει να ολοκληρώνεται η χρήση των Η/Υ (Επεξεργασία κειμένου, Υπολογιστικά φύλλα, Υπηρεσίες Διαδικτύου) ώστε οι σπουδαστές μας, όπου χρειαστούν τις βασικές δεξιότητες του Η/Υ σε εργαστηριακά ή σχεδιαστικά προγράμματα, να είναι τεχνολογικά εγγράμματοι.

–          Στο μάθημα των Αγγλικών στην Α’ τάξη να διδάσκονται Τεχνικά Αγγλικά, ενώ αν διδαχθούν και σε επόμενες τάξεις, να διδάσκεται η Τεχνική Ορολογία εξειδικευμένη κατά ειδικότητα.

–          Στο μάθημα της Χημείας πρέπει να διδάσκεται η Τεχνική Χημεία.

–          Στο μάθημα της Φυσικής, η ύλη να προσαρμόζεται στην ύλη της Τεχνικής Φυσικής και τέλος,

–          Στο μάθημα των Μαθηματικών πρέπει να προσαρμοσθεί στην αναγκαιότητα των Τεχνικών Μαθηματικών του ΕΠΑΛ.

Όσον αφορά στην αναλογία των εργαστηριακών ωρών στο 50%, που προβλέπει ο νόμος κ. Αρβανιτόπουλου, γνώμη μας είναι πως μπορεί να ισχύσει ως γενική προοπτική κυρίως στη Β΄ τάξη του τομέα. Όμως, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με την ειδικότητα στη Γ’ τάξη. Έτσι αλλού είναι αναγκαίο περισσότερες εργαστηριακές σε μερικές (τεχνολογικές) ειδικότητες ή λιγότερες εργαστηριακές σε άλλες όπως π.χ. σε ειδικότητες των Επιχειρήσεων.

Στο 4ο έτος η πιο συνηθισμένη αναλογία για τις 7 ώρες προγράμματος στο σχολείο είναι 2 ώρες Θεωρίας, 5 ώρες Εργαστηριακές αλλά και με μικροεξαιρέσεις όπου αυτό απαιτείται.

 

ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΟΜΕΩΝ, ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΕΩΝ

Τομέας: Ο τομέας καθορίζεται από τα κοινά γνωστικά αντικείμενα που απαιτούνται ως Βασικά – Εισαγωγικά μαθήματα σε μια ομάδα Ειδικοτήτων και Εξειδικεύσεων.

Ειδικότητα: Η ειδικότητα καθορίζεται από την αγορά εργασίας και πρέπει να έχει ως ιδιαιτερότητα ένα πλήθος αποκλειστικών γνωστικών αντικειμένων, που πρέπει να διδαχθούν για να την αποκτήσει κάποιος. Εκτός δηλαδή από τις απαραίτητες γνώσεις που διδάσκονται κοινές στη Β’ τάξη στον τομέα, απαιτείται τουλάχιστον και ο αριθμός ωρών της Γ’ τάξης.

Ειδίκευση: Η ειδίκευση είναι μια αναβάθμιση της ειδικότητας με πιο εξειδικευμένη και αναβαθμισμένη γνώση καθ’ ολοκληρία ή σε ένα μέρος της. Στη δεύτερη περίπτωση πρέπει να εξειδικεύεται η ονομασία της ώστε να προσδιορίζει επακριβώς το μερίδιό της στην αγορά εργασίας.

Ονομασίες Τομέων Ειδικοτήτων και Ειδικεύσεων: Ο καθορισμός μιας ονομασίας δεν γίνεται για συντεχνιακούς λόγους των εκπαιδευτικών ειδικοτήτων, ούτε λόγω πρόσκαιρων ευκαιριακών προσεγγίσεων τεχνολογικών τάσεων της εποχής (επικαιρότητας) αλλά γιατί εκεί πρέπει να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών για να καλύψουμε τις πραγματικές ανάγκες στην αγορά εργασίας και όχι να δημιουργούμε ψευδαισθήσεις και όνειρα απατηλά, που δεν θα οδηγήσουν τους μαθητές μας σε μια σωστή πορεία προς εκπλήρωση των προσδοκιών τους.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Πρέπει να δώσουμε (σε τομείς, ειδικότητες και ειδικεύσεις) ονομασίες με κοινωνική καταξίωση, ώστε να είναι επικοινωνιακές, να προσελκύουν και να μην παραπλανούν. Δηλαδή, οι ονομασίες πρέπει να γίνονται κατανοητές, προσδιορίζοντας από μόνες το περιεχόμενό τους, απευθυνόμενες σε ένα ακροατήριο που την περίοδο της επιλογής (ηλικία 15 ετών) δεν κατέχει επιστημονικά νοήματα.

Οι όροι Τεχνίτης και Τεχνικός πρέπει να ορίζουν τα επίπεδα κατάρτισης με μικροεξαιρέσεις στον τομέα υγείας και φροντίδας.

Ο καθορισμός στο σχεδιασμό του ΕΠΑΛ ειδικοτήτων καιειδικεύσεων στη Γ’ τάξη και στο 4ο έτος εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες της αγοράς εργασίας και το μέγεθος των αναζητήσεων για προσλήψεις εργοδότησης.

Π.χ. στις προ 5ετίας αλλά και προ 10ετίας σε μελέτες του ΣΕΒ και της ΓΣΕΕ η αναλογία ζήτησης ειδικοτήτων στο παρελθόν στο παρόν και για το μέλλον αφορούν κατά 50% περίπου ειδικότητες του τομέα ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ. Παρ’ όλα αυτά οι σημερινοί ελάχιστοι απόφοιτοι του τομέα ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ του ΕΠΑΛ δεν εργοδοτούνται εύκολα. Γιατί άραγε; Απλά, δεν εκπαιδεύουμε τις ειδικότητες με το αντίστοιχο περιεχόμενο που ζητείται. Μ’ άλλα λόγια εκπαιδεύουμε μονίμως ΑΝΕΡΓΟΥΣ.

Τέλος, για τον τομέα Πλοιάρχων και Μηχανικών Ε.Ν. δεν θα προτείνουμε κάτι, καθ’ ότι πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη οι αποφάσεις του ΙΜΟ, που καθορίζει τα της Διεθνούς Ναυτιλίας.

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Α’ ΚΑΙ Β’ ΤΑΞΗΣ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ 2016

Ως απαραίτητες ενέργειες θεωρούμε τα εξής:

α) Άμεση εφαρμογή του προταθέντος προγράμματος για την Α’ και τη Β’ τάξη.

β) Να αγορασθούν από την αγορά 1 έως 2 βιβλία για κάθε τομέα, που να καλύψει τα γνωστικά αντικείμενα που θεωρούνται απαραίτητα ως βασικά για κάθε ειδικότητα της Γ’ τάξης που θα ακολουθήσει το επόμενο έτος (2017-18).

Σημείωση: Η αγορά θα σας καλύψει εντός μηνός το λιγότερο με ένα δείγμα βιβλίου ανά μάθημα. Σε κάποια θα υπάρξουν προσφορές για 2 ή και περισσότερα δείγματα από διάφορους εκδότες.

γ) Να ζητηθεί, ώστε να υπάρξει προσφορά, διδακτικό λογισμικό για κάθε μάθημα δωρεάν μαζί με τα βιβλία για ατομική χρήση ή με σχετικά μικρή αμοιβή με άδεια χρήσης ανά σχολείο ή και συνολικά για όλο το σχολικό δίκτυο.

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Τα προτεινόμενα μαθήματα, που προτείνουμε για άμεση κάλυψη με σύγχρονους τίτλους βιβλίων είναι:

Α’ ΕΠΑΛ

1. Έρευνα Τεχνολογίας (Στοιχεία Τεχνολογίας)

Β’ ΕΠΑΛ

Τομέας Οχημάτων

2. Κινητήρες Αυτοκινήτων – Οχημάτων

3. Βασικές Έννοιες Σιδηροδρόμων

Τομέας Μηχανολογίας

4. Βασική Μηχανολογία Ι

Τομέας Ηλεκτρολογίας

5. Βασική Ηλεκτρολογία

Τομέας Ηλεκτρονικής

6. Βασική Ηλεκτρονική

Τομέας Αρχιτεκτονικής

7. Βασική Δομική Τεχνολογία

8. Αρχιτεκτονικό Σχέδιο Κατασκευών

Τομέας Εφαρμοσμένων Τεχνών

9. Γραφιστική Απεικόνιση και Εφαρμογές Χρωμάτων

Τομέας Υγείας και Φροντίδας

10. Βασική Νοσηλευτική

11. Απολύμανση Κτηρίων και Εγκαταστάσεων

Τομέας Αισθητικής – Κομμωτικής

12. Σχέδιο Κομμωτικής, Μακιγιάζ, Νυχιών

Για την επιλογή και αγορά των βιβλίων απαιτείται πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

 

30/3/2016

Με τιμή

Γεώργιος Παρίκος