Αγαπητοί συνάδελφοι,
Αισθάνομαι την ανάγκη ,μετά από 24 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στο Δ.Σ της Ε.Τ.Ε, να επικοινωνήσω μαζί σας αφ’ ενός για να σας ανακοινώσω την απόφασή μου να μην είμαι υποψήφιος στις επερχόμενες εκλογές για την ανάδειξη του Νέου Δ.Σ της Ε.Τ.Ε, επιθυμώντας να συμβάλω στην ανανέωση των μελών του Συμβουλίου, αφετέρου να εκφράσω τις απόψεις μου και να επισημάνω σημαντικά κατά τη γνώμη μου θέματα στο χώρο της εκπαίδευσης που επηρεάζουν φυσικά τις εξελίξεις στον κλάδο μας αλλά και την πορεία και τις θέσεις της Ε.Τ.Ε.
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες ζήσαμε και αντιμετωπίσαμε πλήθος αλλαγών στο εκπαιδευτικό σύστημα πρωτοβάθμιας –δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που μπορεί να είχαν όλεςως στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης στην πράξη όμως τα θετικά αποτελέσματα ήταν κατώτερα των προσδοκιών. Επαναλαμβάνω ότι εκφράζω προσωπικές απόψεις και κάποιος μπορεί να θεωρεί ως θετικό το γεγονός ότι τα παιδιά από την Α’ Δημοτικού βρίσκονται στην οθόνη του υπολογιστή στο σχολείο(άραγε έχει κανείς αναρωτηθεί για τις επιπτώσεις στην μετέπειτα ζωή τους ή πως αντιμετώπισαν άλλες χώρες π.χ ΗΠΑ και Μ. Βρετανία το θέμα αυτό;), ότι αλλάζουν 8-10 ειδικότητες δασκάλων(με ότι αυτό συνεπάγεται για την ψυχολογία των μικρών μαθητών) , ότι υπάρχει ολοήμερο σχολείο που στην καλύτερη περίπτωση αρχίζει να λειτουργεί από Δεκέμβριο, όπως και η ενισχυτική -μόνο για τα Γυμνάσια και με ελάχιστα μαθήματα και όχι για τα Λύκεια -από το Μάρτιο, ότι άλλαξε αναρίθμητες φορές το σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ότι η ίδρυση νέων σχολών και τμημάτων στα Πανεπιστήμια ξεπέρασε τον αριθμό 100 (82 ήταν έως το 2004), για τα ΤΕΙ έχασα το νούμερο, ότι δημιουργήθηκαν αναρίθμητες ειδικότητες στα ΤΕΕ έτσι που εκπαίδευση και κατάρτιση κόντεψαν να γίνουν έννοιες ταυτόσημες.
Η πολυνομία του Υπουργείου Παιδείας μάλλον θα μπορούσε να συγκριθεί με την πολυνομία του Υπουργείου οικονομικών, με τα ίδια ίσως συνταρακτικά αποτελέσματα, μόνο που για το συμμάζεμα της οικονομικής κατάστασης η χώρα μπήκε στο μνημόνιο για το εκπαιδευτικό σύστημα όμως οι στρεβλώσεις πώς μπορούν να διορθωθούν;
Το μόνο που δεν άλλαξε ήταν ο βασικός κορμός της εκπαίδευσης εξατάξιο Δημοτικό, τρία χρόνια Γυμνάσιο, τρία χρόνια Λύκειο (μεταρρύθμιση Γ.Ράλλη 1975).
Αν πρέπει να μας διδάξει κάτι η ιστορία των μεταρρυθμίσεων, (απλά αλλαγών στις περισσότερες περιπτώσεις), είναι ότι όταν αυτές γίνονται πρόχειρα, βιαστικά χωρίς ουσιαστική μελέτη τότε γίνονται προσχηματικά για την απορρόφηση κονδυλίων από την Ε.Ε με βασικό σκοπό την ίδρυση νέων τμημάτων ή τη λειτουργία νέων θεσμών σε όλες τις βαθμίδες για την τοποθέτηση ή το διορισμό κόσμου, συγγραφή νέων βιβλίων, επιμορφώσεις κ.λ.π.
Κύριο χαρακτηριστικό όλων αυτών των αλλαγών είναι η έλλειψη αξιολόγησης όχι μόνο της υφιστάμενης κατάστασης που καταργείτο βιαστικά (π.χ το Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο καταργήθηκε παρόλο που υπήρχε θετική αξιολόγηση) αλλά και η αξιολόγηση της μελέτης για ότι νέο δημιουργούσαν(π.χ οι πανελλαδικές εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα – μεταρρύθμιση Γερ. Αρσένη- αύξησαν αντί να μειώσουν τις φροντιστηριακές ώρες για τους μαθητές).
Αξιολόγηση όμως δεν υπήρξε και συνεχίζει να μην υπάρχει (έστω διαγνωστικά τέστ) στους μαθητές για το αν μπορούν να ανταποκριθούν στον τύπο σχολείου που επιλέγουν και κυρίως αν μπορούν να ανταποκριθούν στις ελάχιστες απαιτήσεις παρακολούθησης της τάξης τους. Φυσικά ακόμη και μια απλή, (και εύκολα πραγματοποιήσιμη με τα σημερινά ηλεκτρονικά μέσα αξιολόγηση), προϋποθέτει τη λειτουργία ενός σοβαρού θεσμού ενισχυτικής διδασκαλίας για τους αδύνατους μαθητές, κατάλληλους θεσμούς κοινωνικής μέριμνας και ψυχολογικής υποστήριξης (π.χ με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν έχει δικαίωμα ο δ/ντής ή ο σύλλογος διδασκόντων να παραπέμψει σε ειδικούς φορείς περιπτώσεις μαθησιακών δυσκολιών ή αποκλίνουσας συμπεριφοράς χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του κηδεμόνα) και σε δεύτερη φάση ανεξάρτητο τρόπο αξιολόγησης σε κάθε τάξη με τράπεζα θεμάτων με θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας (πρόταση της Ε.Τ.Ε που δεν αντιλαμβάνομαι γιατί σήμερα έχει εγκαταλειφθεί).
Όσον αφορά την Τεχνολογική Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΤΕΕ) οι πολλές ειδικότητες που δημιούργησε στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια η μεταρρύθμιση Γερ.Αρσένη είχαν ως αποτέλεσμα την απορρύθμισή της και τον εκφυλισμό της από την κατάρτιση. Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις δύο έγινε δυσδιάκριτη ενώ στη συνείδηση του κόσμου οι σπουδές στα ΤΕΕ έπεσαν σε αξία. Αυτό έδωσε την αφορμή μετέπειτα σε κάποιους «κομματικούς ειδήμονες και συνεργάτες» να καταργούν και να ιδρύουν ειδικότητες για εξυπηρέτηση συντεχνιακών (και όχι μόνο) σκοπιμοτήτων ή ακόμα χειρότερα να καταργούν ειδικότητες και να απολύουν συναδέλφους (φυσικά και πάλι χωρίς ίχνος αξιολόγησης για την αναγκαιότητα αυτών των ειδικοτήτων), υποβαθμίζοντας και άλλο την πολύπαθη ΤΕΕ.
Όμως ποια είναι η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση(ΤΕΕ) σήμερα και ποιος είναι ο σκοπός της; Τι είδους μαθητικό δυναμικό κατευθύνεται σε αυτές; Τι απορρόφηση έχουν στην αγορά εργασίας; Που συνεχίζουν τις σπουδές τους; Η εναρμόνιση των επιπέδων κατάρτισης με αυτά της Ε.Ε επέτρεψε την κινητικότητα των αποφοίτων της σε άλλες χώρες; Πόσοι από αυτούς που εισάγονται στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση ολοκληρώνουν με επιτυχία τις σπουδές τους και τι ποσοστό βρίσκει εργασία σε αυτό που σπούδασε;
Στα τόσο σημαντικά ερωτήματα δεν υπάρχουν απαντήσεις γιατί δεν έχει γίνει( ή δεν έχει δημοσιευθεί) καμία απολύτως έρευνα. Έτσι μόνο εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν. Δεν μπορεί όμως να ασκηθεί Εκπαιδευτική Πολιτική με εκτιμήσεις και πολύ περισσότερο δεν μπορούν να γίνουν Νέοι Πειραματισμοί με εκτιμήσεις.
Έτσι αν κάποιος υποστηρίξει ότι στα ΕΠΑΛ κατευθύνονται μαθητές χαμηλών επιδόσεων, ότι είναι ο εύκολος τρόπος για να αποκτήσει κάποιος το απολυτήριο Λυκείου, ότι στη συνέχεια βρίσκουν δύσκολα επαγγελματικό διέξοδο και στις περισσότερες περιπτώσεις εκτός αντικειμένου που σπούδασαν, έχουμε εμείς κάποια στοιχεία για να ισχυριστούμε ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα;
Τι είδους βιαστική αλλαγή πρόκειται να συμβεί και πάλι στην ΤΕΕ χωρίς βασική διερεύνηση των παραπάνω σοβαρών δεδομένων. Η κατάσταση στην ΤΕΕ (και όχι μόνο) γνωρίζουμε ότι έχει χειροτερέψει με ευθύνη όλων αυτών που έκαναν πειραματισμούς χωρίς να υπολογίζουν τίποτα σωστά όλα αυτά τα χρόνια. Δυστυχώς οι αλλαγές χωρίς νόημα που έγιναν στην ΤΕΕ έμοιαζαν με τα καδρονάκια του παιγνιδιού Zengaπου με οποιαδήποτε πλέον άστοχη αλλαγή μπορεί να καταρρεύσει όλο το οικοδόμημα.
Επίσης οι επικαλύψεις ειδικοτήτων από ΙΕΚ,ΟΑΕΔ και φορείς άλλων υπουργείων δεν είναι μια κακοδαιμονία της ΤΕΕ αλλά δημιουργεί σύνθετο πλέγμα συμφερόντων που εμποδίζει να αλλάξει κάτι προς την κατεύθυνση του εξορθολογισμού. Εκπαίδευση με ειδικότητες μόνο στα ΕΠΑΛ και εξειδικεύσεις σε ΙΕΚ, ΟΑΕΔ και άλλους φορείς είναι ένα ζήτημα που πρέπει άμεσα να ξεκαθαρίσει.
Φυσικά δεν είναι μόνο η ΤΕΕ που έχει αφεθεί στην τύχη της. Διανύουμε τον 6ο χρόνο μνημονίου απ’ ότι φαίνεται θα περάσουν 10 χρόνια από τον τελευταίο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για εκπαιδευτικούς χωρίς να πραγματοποιηθεί νέος και οι καθηγητικές σχολές συνεχίζουν να εισάγουν φοιτητές με αμείωτους αριθμούς. Το προμνημονιακό μπουμ της ίδρυσης τμημάτων χωρίς σχεδιασμό εξακολουθεί να υπάρχει σχεδόν αναλλοίωτο,(το σχέδιο ΑΘΗΝΑ απέδωσε ελάχιστα,) σαν να μην άλλαξε τίποτα και τα χρήματα μας περισσεύουν σα χώρα.
Στον ίδιο « Νιρβάνα» και η ΑΣΠΑΙΤΕ! Σε τίποτα φυσικά δεν μοιάζει με την πάλαι ποτέ ΑΣΕΤΕΜ/ΣΕΛΕΤΕ (ίσως μόνο στις ειδικότητες που έχουν παραμείνει σχεδόν ίδιες 45 χρόνια)αλλά ούτε και με την ΠΑΤΕΣ/ΣΕΛΕΤΕ. Δεν γνωρίζω αν κάποιοι πτυχιούχοι της ΑΣΠΑΙΤΕ( που διαδέχθηκε την ΑΣΕΤΕΜ το 2003) κατάφεραν να διοριστούν στην Εκπαίδευση και αξίζει για έναν τόσο αμελητέο αριθμό να λειτουργεί μια σχολή για 13 χρόνια αποσπώντας κονδύλια από το κράτος και αλλοιώνοντας την ιστορία της (δυστυχώς στην περίπτωση της ΑΣΠΑΙΤΕ τα στερνά δεν τιμούν τα πρώτα). Οι διοικήσεις αλλάζουν συχνά και το μόνο που φαίνεται να μην έχουν στο μυαλό τους είναι το Όραμά μας για μια Πανεπιστημιακή Σχολή που θα εκπαιδεύει και θα καταρτίζει τους ευρυμαθείς Τεχνολόγους Εκπαιδευτικούς του μέλλοντος που θα εισάγει τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς με ειδικές εξετάσεις και σε περιορισμένο αριθμό, (τόσοι όσοι πρέπει να διορίζονται κάθε έτος), με Νέες ειδικότητες που θα αποτελούν τον κορμό της ΤΕΕ(η εμπειρία έδειξε ότι η χώρα δεν αντέχει πολλές ειδικότητες στα ΕΠΑΛ όπως και πολλές ειδικότητες εκπαιδευτικών-τις περισσότερες στην Ευρώπη) και της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης στη Γενική Παιδεία ,μια σχολή που θα διεξάγει την έρευνα για την ΤΕΕ μια σχολή που θα υποστηρίζει για όλο τον εκπαιδευτικό τους βίο τους πτυχιούχους της (επιμορφώσεις, εκπαίδευση στελεχών, μεταπτυχιακά κ.ά) .Δυστυχώς όμως το παρελθόν έδειξε ότι οι συχνές αλλαγές Διοικήσεων δεν έγιναν τυχαία και δεν συνδέθηκαν θετικά με την τύχη της Σχολής (μέσα σε λίγο χρόνο άλλαξαν τρείς διοικήσεις Πατεράκη, Ζωίδη, Σπυρέλλη).
Δημοσιογραφικά ρεπορτάζ ανέφεραν ότι υπάρχει Νέο σχέδιο Αθηνά που προβλέπει συγχωνεύσεις Πανεπιστημίων με ΤΕΙ ίσως αυτό να αποτελεί μια ευκαιρία για την ΑΣΠΑΙΤΕ για ένταξή της σε κάποιο Πανεπιστήμιο, σίγουρα θα είναι πρόκληση για τα ΤΕΙ γιατί παρά τα αντιθέτου λεγόμενα απ’ ότι αντιλήφθηκα στις συνόδους που παρακολούθησα αυτά είναι που αντιδρούν στις συγχωνεύσεις με τα Πανεπιστήμια και όχι τα Πανεπιστήμια.
Ας ξαναπάμε όμως στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και στις αλλαγές που έχει προαναγγείλει το Υπουργείο Παιδείας για τη Θεσμοθέτηση του σχολείου Λόγου και Πράξης. Αυτό είναι πολύ καλό όπως ακούγεται. Είναι πολύ καλό όμως για το σχολείο Γενικής Παιδείας που πρέπει να περιλαμβάνει Τεχνολογικά Μαθήματα σε όλες τις τάξεις του. Εδώ πρέπει να επαναπροσδιοριστεί το αναλυτικό πρόγραμμα της Τεχνολογίας από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο έτσι ώστε να γίνει αυτό που είναι σε όλες τις προηγμένες χώρες ένα εργαστηριακό μάθημα με συγκεκριμένη ύλη αυστηρά στοχευμένη σε τεχνολογικά θέματα και όχι ένα θεωρητικό μάθημα ελεύθερων επιλογών και βιωματικών δράσεων για καθηγητές και μαθητές.
Αν η Α’ Λυκείου στα ΕΠΑΛ είναι κοινή και μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη τωνΓΕΛ τότε γιατί δεν εντάσσεται ως Δ’ τάξη στο Γυμνάσιο. Αν γινόταν αυτό τα οφέλη θα ήταν πολλά:
· Είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη η εργασία από τα 16 χρόνια άρα δεν μπορείς να αποδεσμεύεις τους μαθητές από την υποχρεωτική εκπαίδευση στα 15.
· Οι μαθητές είναι πιο ώριμοι να πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις για τις σπουδές τους και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
· Το Διετές Λύκειο μπορεί να λειτουργήσει ευέλικτα και αυτόνομα σε πολλές περιοχές της χώρας ακόμη και με ολιγομελή τμήματα
· Ανάλογα με τις επιλογές των μαθητών στα ΓΕΛ θα μπορεί να διαμορφωθεί Νέο ωρολόγιο πρόγραμμα χωρίς τις ακρότητες του ήδη υπάρχοντος στα μαθήματα Γενικής Παιδείας (π.χ Ιστορία κοινωνικών επιστημών).
· Στα ΕΠΑΛ θα μπορέσουν να λειτουργήσουν περισσότερες ειδικότητες με διετείς σπουδές
· Αυτονομείται το Λύκειο και έτσι μπορούν να λειτουργήσουν πιο εύκολα διαφορετικού τύπου και προσανατολισμού Λύκεια (Ναυτικά, εκκλησιαστικά, στρατιωτικά, τουριστικά κ.λπ).
· Τέλος το κράτος θα εξοικονομήσει περισσότερους πόρους από την ενσωμάτωση της Α’ Λυκείου στη Γυμνασιακή Βαθμίδα.
Δεν γνωρίζω αν τα προτεινόμενα χαρακτηριστούν ως μη υλοποιήσιμα. Σίγουρα όμως ουτοπικές και με σύντομη διάρκεια θα είναι οι όποιες αλλαγές γίνουν χωρίς να λάβουν υπόψιν τους:
1. Τις πραγματικές ανάγκες τις χώρας δίνοντας προτεραιότητα στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που σε αυτά θα στηριχτεί μια πραγματική αναπτυξιακή πορεία.
2. Τα αποτελέσματα ερευνών από επαγγελματικούς, επιστημονικούς, κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς φορείς.
3. Τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες.
4. Κυρίως την κρίση που βιώνουμε ,είμαστε δεύτεροι Παγκοσμίως στην ανεργία και πρώτοι στην ανεργία των Νέων με μεγάλη απόσταση ακόμη και από τα φτωχά Ευρωπαϊκά κράτη ,που απαιτεί το σχεδιασμό ευέλικτων και άμεσα αποδοτικών εκπαιδευτικών συστημάτων για να μπορέσει γρήγορα το δυναμικό της ΤΕΕ να ανταποκριθεί στη δημιουργία εγχώριου εθνικού προϊόντος από τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα που εξασφαλίζουν υγιή ανάπτυξη με σταθερές θέσεις εργασίας και όχι με έμφαση στον τομέα των υπηρεσιών και του εμπορίου που έχασε πάνω από ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας τα δύο πρώτα χρόνια της κρίσης.
Τελειώνοντας θέλω ολόψυχα να ευχαριστήσω όλα τα μέλη του Δ.Σ της Ε.Τ.Ε που συνεργαστήκαμε όλα αυτά τα χρόνια. Ήμασταν λίγοι πετύχαμε πολλά γιατί είχαμε σύμπνοια, ενότητα και μαχητικότητα, αρετές και αξίες που είμαι απόλυτα σίγουρος ότι θα υπάρξουν και στα επόμενα Δ.Σ, να ευχηθώ καλή επιτυχία στο Νέο Δ.Σ που θα προκύψει από τις εκλογές του Απριλίου και ότι θα συνεχίσω να είμαι Παρών και Συμπαραστάτης στον αγώνα τους.
Ευχαριστώ όλα τα μέλη της Ε.Τ.Ε που με τίμησαν επανειλημμένα με τη ψήφο τους, ελπίζω να στάθηκα αντάξιος των προσδοκιών τους.
ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΡΙΒΕΛΛΑΣ
